۱- هواشناسي عمومي و اقليم­شناسي، که از مطالعه پديده‌هاي جوي بحث مي‌کند.
۲- بيولوژي کشاورزي (Agrobiology) و فيزيولوژي گياهي، که از عکس­العمل گياه نسبت به شرايط فيزيکي محيط بحث مي‌نمايد.
۳- زراعت يا Agronomy ، که از نقش فنون کشاورزي در اصلاح شرايط رويشي و اکولوژيکي گفتگو مي‌کند.
۴- پدولوژي (pedology)، که از رژيم هيدروترمال (آبي - حرارتي) خاک بحث مي‌کند.
۵- فنولوژي (phenology) که مراحل مختلف رشد و نمو و سيکل‌ها يا چرخه‌هاي بيولوژيک (جوانه زدن، سبز کردن، گل دادن، رسيدن گیاهان، تولد و تناسل حيوانات اهلي و مراحل مختلف آفات و امراض دامي و گياهي) که تمام آنها توسط آب و هوا تعيين مي‌‌شوند را مورد مطالعه قرار مي‌دهد.
۶- جغرافياي کشاورزي، که با توسعه تاريخي انواع محصولات و تجزيه و تفکيک ناحيه‌اي آنها و منطقه­بندي کشاورزي ارتباط دارد.

کاربرد هواشناسي کشاورزي (Agrometeorological Application)

هواشناسی کشاورزی برای مقابله با توان آسیب اقلیمی و حفاظت در برابر یا پرهیز از خطرات مرتبط با آب و هوا، راه حل­های علمی دارد. به عبارت دیگر نقش هواشناسی کشاورزی، هم راهبردی است و هم عملیاتی.

هواشناسی کشاورزی می­تواند کشاورزان را در انجام توسعه پایدار، کیفیت بالای کشت؛ کشاورزی مفیدتر با خطرات کمتر، کاهش هزینه­ها، آلودگی و زیان کمتر محیط زیست کمک کند (ریجکس و باراداس 2000).

نظر به اينکه توليد مواد غذايي بهتر و بيشتر يکي از مسائل مهم دنياي کنوني به­شمار مي‌رود و با توجه به اينکه توليد محصول و قابليت‌هاي کشاورزي هر منطقه به هوا و مشخصات اقليمي آن بستگي دارد، لذا مطالعه عوامل جوي موثر بر کشاورزي از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. با درک اين اهميت، سازمان هواشناسي جهاني (WMO) يکي از هشت کميسيون فني خود را به هواشناسي کشاورزي يا CAgm اختصاص داده است. قسمت اعظم فعاليت‌های پژوهش‌هاي هواشناسي کشاورزي به جستجوي روابط آب و هوا و محصول (Modelling) اختصاص دارد تا با شناخت اثرات آب و هوا بر گياه و دام، بتوان توليد مواد غذايي کافي براي بشر را ممکن ساخت.

جهت دستيابي به اهداف فوق الذکر، سازمان هواشناسي کشور از سال­ها قبل اقدام به تاسيس ايستگاه­هاي تحقيقاتي هواشناسي کشاورزي نموده (38 ایستگاه) که عمدتاً در مراکز تحقيقات کشاورزي کشور مستقر مي‌باشند و اهم فعاليت‌هاي اين نوع ايستگاه­ها تحقيقاتي عبارتند از:

1- انجام ديده­باني­هاي جوي.

2- انجام ديده­باني­هاي رشد و نمو محصولات (فنولوژي و بيومتري).

3- تعين ميزان رطوبت در اعماق مختلف خاک.

4- تعين وضعيت سله، پوکي و عمق و شدت يخبندان خاک.

5- تهيه بولتن‌هاي هفتگی، ماهانه و فصلي محصولات تحت مطالعه.

6- تهيه بولتن‌هاي علمي و ترويجي محصولات مختلف.

7- انجام طرح‌ها و پروژه‌هاي مطالعاتي و تحقيقاتي.

برخي جنبه‌هاي کاربردي و قابلیت­های هواشناسي در کشاورزي

هواشناسی کشاورزی در بخش­های گوناگون علوم زیست­ محیطی ازجمله کشاورزی، منابع طبیعی، جنگل­داری و محیط­زیست اهمیت دارد و می­تواند با داشتن قابلیت دسترسی و صحت پیش­بینی­های وضعیت جوی یا الگوهای جوی مورد انتظار، بسته به مقیاس زمانی (پیش­بینی­های کوتاه­مدت 1 الی 3 روزه تا بلندمدت فصلی) در ارتیاط باشد و بسته به شرایط، توانایی­ها و کاربردهای زیادی داشته باشد. پيشرفت­هاي فني و علمي در زمينه مخابرات و به ويژه ماهواره و رادارهاي هواشناسي و سنجش از راه دور، کاربرد هواشناسي در امور کشاورزي و سياست گذاري­هاي کلان در اين بخش با استفاده از اين ابزار صورت مي‌گيرد.

فرايندهاي رايانه‌اي اطلاعات و داده‌هاي هواشناسي و انتقال و مخابره اين اطلاعات از طريق رسانه‌هاي گروهي به کاربران، به خصوص در زمينه اطلاع­رساني وضع پيش­بيني آب و هوا گامي بسيار سودمند براي آنها بوده است که اغلب، منافع اقتصادي آن کاملاً چشمگير مي‌باشد. هر چند کاربردهاي هواشناسي کشاورزي در امر عمليات زراعي بسيار متفاوت مي‌باشد ولي مي‌توان موارد ذيل را نام برد:

۱- توانایی ارائه پيش­بيني‌هاي کوتاه­مدت، ميان­مدت و بلندمدت جهت تصميم­گيري در موارد ذيل:

• ۱-۱- شخم­زدن زمين و آماده­سازي بستر مناسب جهت کشت بذر.
• 1-2- تاریخ کاشت و زمان طی مراحل نمو گیاهی.
• 3-۱- برنامه­ريزي آبياري و تعين نياز آبي گياهان.
• 4-۱- زمان کاربرد کودهاي شيميايي.
• 5-۱- پیش­بینی مدت­زمان خیس بودن برگ گیاه به عنوان مهمترین عامل در شیوع بیماری­ها جهت حفاظت از گیاه در برابر بيماري­ها (زنگ گندم، سفیدک گندم و ...).
• 1-6- پیش­بینی و کنترل دما جهت تشخیص زمان طغیان آفات و مبارزه با آنها (سن گندم، حمله ملخ­ها و ...).
• 6-۱- تعين ميزان عملکرد محصول به منظور پيش­خريد يا پيش­فروش نمودن آنها.
• 7-۱- تعين زمان برداشت محصول.

۲- حفاظت در برابر آب و هواي نامساعد (بلاياي جوي و اقليمي) به منظور کنترل يا کاهش اثر آنها بر افت محصول و ضرر و زيان ناشي از آن مانند پيش­بيني تاريخ وقوع پديده‌هاي زير:

• ۱-۲- پیش­بینی رخداد دماهاي بحراني گیاه (يخبندان­ها، گرمبادها).
• 2-۲- خشکسالي‌ها.
• ۳-۲- طوفان­ها، سيلاب­ها و تگرگ.
• ۴-۲- آتش­سوزي‌هاي خود به خود در جنگل‌ها.